Wat zijn de hondsdagen?

De dagen tussen 20 juli en 20 augustus worden in de volksweerkunde de hondsdagen genoemd. Onze voorouders associeerden deze periode met grote hitte. Sommige kalenders laten de hondsdagen beginnen op 18 juli en duren tot 19 augustus - de begin- en einddata kunnen wat variëren.


De hondsdagen hebben een heel rijke geschiedenis. Die gaat terug tot de oude Egyptenaren. Ten tijde van de farao's werd de hond aanbeden als een god. De heldere ster Sirius was als hoofdster van het sterrenbeeld Canis Major (Grote Hond) dus heel belangrijk.


De Egyptenaren hadden vastgesteld dat in de periode van de hondsdagen de ster Sirius geleidelijk aan opnieuw zichtbaar werd aan de ochtendhemel en dat de wederverschijning samenviel met het overstromen van de Nijl. Die jaarlijkse overstromingen waren (door de afzetting van vruchtbaar slib) het begin van het landbouwseizoen. Er werd elk jaar dus reikhalzend uitgekeken of Sirius wel opnieuw zou verschijnen.


Het kan vreemd lijken dat de Nijl jaarlijks overstroomde. In Egypte zelf valt immers nauwelijks neerslag. Maar de Nijl is een zeer lange rivier die o.a. stroomt door Soedan, Oeganda en Ethiopië. In die regio is er in juni, juli en augustus normaal gezien een overvloedig regenseizoen. Al dat water wordt afgevoerd langs de Nijl. Sinds de bouw van de grote Aswan-stuwdam op de Nijl in de jaren '60 van de vorige eeuw zijn er in Egypte geen jaarlijkse overstromingen meer.


Via de Grieken en de Romeinen kwam het begrip hondsdagen tot bij ons. Maar de betekenis van de hondsdagen veranderde. Men had vastgesteld dat er in de periode van de hondsdagen dikwijls tropische dagen waren. In het Frans betekent "une canicule" trouwens nog altijd een hittegolf.


Dank zij de waarnemingen weten we nu dat de warmste dag van het jaar kan vallen in de maanden mei, juni, juli, augustus of september.


In de weerspreuken zijn de hondsdagen belangrijk.

Komen de hondsdagen met veel regen, dan gaan we slechte tijden tegen.

Komen de hondsdagen helder en klaar, verwacht dan maar een gunstig jaar.


Maar de moderne klimatologie leert ons dat er geen verband is tussen de hondsdagen en de rest van het jaar. Wel is het zo dat een weertype dikwijls heel lang kan duren: de zgn. persistentie. Mogelijk doelden onze voorouders daarop toen ze aan de hondsdagen een voorspellende waarde toekenden.




Nog andere vragen?

Statistieken:
Online: 12
Vandaag: 1.772
Laatste week: 9.435
Pagina's: 38.637.462
sinds 15 aug 2010