Is de Warme Golfstroom aan het stilvallen?
Ons klimaat wordt in grote mate bepaald door de nabijheid van de zee. Het water warmt in de zomer maar langzaam op en koelt 's winters niet snel af. Met de westelijke luchtstromingen zorgt dat voor een gematigd klimaat: 's winters wordt het niet te koud en onze zomers zijn meestal niet schroeiend heet. In feite beschikt een groot deel van Europa over een gigantisch water-warmtereservoir dat de temperaturen draaglijk houdt.

En er is meer. Een continue zeestroming (de zgn. Warme Golfstroom) brengt voortdurend warm water van de Golf van Mexico naar Europa. Het water is relatief zout en zal daardoor na afkoeling naar beneden zinken en terugstromen naar het zuiden (de zgn. thermohaline circulatie). De westelijke luchtstromingen pikken die zeewarmte op en dat heeft een matigende invloed op het Europese klimaat.

7-daagse gemiddelden van de stroomsnelheid van de Golfstroom (november 2010 tot november 2011) op basis van satellietmetingen van Envisat, 
Jason-1 en Jason-2 (bron TUDelft) Aan de andere kant van de Atlantische Oceaan zien we op vergelijkbare breedtegraden (Canada) veel grotere temperatuurschommelingen. Vooral de winters zijn veel strenger. De reden ligt voor de hand: de oostkust van Canada wordt niet bediend door de Warme Golfstroom. De westelijke winden waaien van het Canadese vasteland naar de zee.



Klimaatwijzigingen

De aanwezigheid van menselijke broeikasgassen doet de aarde (en vooral de poolgebieden) warmer worden. Door het smelten van het Groenlandse landijs verwachten wetenschappers dat er meer zoet water in de Golfstroom terechtkomt. Dat zoet water zinkt na afkoeling minder snel naar de bodem. Daardoor kan de Warme Golfstroom minder effectief zijn werk doen en op termijn zelfs stilvallen.

Metingen vanaf 1950 tonen aan dat de Golfstroom al zo'n 15% is afgezwakt.



Nattere winters, warmere zomers

Het is niet makkelijk om te becijferen wat een minder actieve Golfstroom betekent voor West-Europa. De meeste computermodellen geven aan dat een verzwakkende Golfstroom bij ons in de winter zal leiden tot een actievere westcirculatie. Dat betekent veel wolken en meer regen. Het is een effect dat we nu al kunnen vaststellen. Tussen de eerste 30 en de laatste 30 jaar van de neerslagreeks 1833-2020 in Ukkel meten we een toename in de neerslag van 31%. De neerslagtotalen in de winter zijn toegenomen van 175 mm naar 230 mm.

In de zomer zien we het omgekeerde effect. Klimaatmodellen wijzen op een grotere kans voor blokkerende hogedrukgebieden. Dat leidt bij ons tot minder neerslag en door oostelijke luchtstromingen drogere en warmere landlucht. Ook dat effect zien we nu al in de waarnemingen.



Nog andere vragen?
Statistieken:
Online: 26
Vandaag: 1.145
Laatste week: 7.479
Pagina's: 40.718.802
sinds 15 aug 2010