Beïnvloedt de maan de rotatie van de aarde?
De maan zorgt op aarde voor de getijden. Die "bergen van water" verplaatsen zich voortdurend over onze planeet en veroorzaken zo een zekere
wrijving, waardoor de aarde trager gaat draaien.
Het gaat om een heel klein effect, maar het betekent wel dat astronomen af en toe een extra seconde (een zogenaamde schrikkelseconde) moeten inlassen.
De laatste schrikkelseconde dateert van
31 december 2016.
Men telde dan "...58...59...60...0...1...2...".
31 december 2016, 23u 59m 59s UTC
31 december 2016, 23h 59m 60s UTC
1 januari 2017, 00h 00m 00s UTC
Omdat wij in West-Europa op dat moment één uur voorliepen op UTC, gebeurde bij ons het fenomeen op 1 januari 2017 om "klokslag" 1 uur.
De vertraging van de aardrotatie verloopt in elk gavel ongelijkmatig. Dat heeft o.a. te maken met het optreden van krachtige aardbevingen. Wetenschappers verwachten dat een dag (86.400 seconden) over pakweg
50.000 jaar ongeveer één seconde langer zal duren (dus 86.401 seconden).
Omdat de totale energiebalans van het systeem aarde-maan constant blijft, moet de
maan energie winnen. Daardoor wordt de gemiddelde afstand van de aarde tot de maan elk jaar 3,8 cm groter.
Het lijken allemaal verwaarloosbare effecten. Maar het heeft wel degelijk zijn betekenis. Doordat de aardrotatie vertraagt, vonden de zonsverduisteringen vroeger in andere streken plaats dan
waar we ze berekenden. Door in de geschiedenis te speuren naar de plaatselijke omstandigheden van
totale zonsverduisteringen, kunnen we zo het verleden van de aardrotatie reconstrueren.
GEEN SCHRIKKELSECONDEN MEER VANAF 2035
De laatste jaren is de aarde wat sneller gaan draaien. Naar het waarom van de versnelling is het raden.
Mogelijk speelt de klimaatverandering een rol. Moet er dan een negatieve schrikkelseconde komen?
Op 18 november 2022 werd op de "General Conference on Weights and Measures" beslist dat het systeem van de schrikkelseconden in 2035 (mogelijk zelfs vroeger)
wordt beëindigd. Het invoeren van schrikkelseconden zorgde immers voor veel software- en communicatieproblemen.
Meer info vind je hier.
Nog andere vragen?
Statistieken:
Online: 13
Vandaag: 802
Laatste week: 8.725
Pagina's: 40.735.483
sinds 15 aug 2010