Waarom fonkelen de sterren?
Voor alle duidelijkheid: sterren zelf fonkelen niet. Maar als het sterlicht door de aardse dampkring komt, wordt het wat vertroebeld. En dat ervaren wij als “fonkelen”.


Onze atmosfeer is altijd in beweging. Warme lucht stijgt. Je merkt dat ’s winters als je de lucht boven de centrale verwarming naar boven ziet dwarrelen. In de zomer zie je de lucht boven een warme asfaltbaan trillen. Als een lichtstraal door die trillende lucht gaat, wordt het licht ietwat gebroken. Het resultaat is een fonkelende ster.


Het licht van een ster die laag boven de horizon staat, moet een langere weg door de dampkring afleggen. Daarom zullen die sterren meer flikkeren. Een ster die hoog aan de hemel prijkt, fonkelt veel minder.


Planeten en de zon fonkelen niet aan de hemel. Sterren zien wij als puntjes. De minste luchttrilling doet zo’n punt ietwat verplaatsen/verkleuren. Een planeet heeft een zichtbare oppervlakte, hij bestaat als het ware uit heel veel punten die allemaal onafhankelijk van mekaar bewegen. En daardoor lijkt het licht van een planeet veel egaler, veel gelijkmatiger.


Het fonkelen van de sterren is dus afhankelijk van de luchtonrust. Op een mistige herfstavond is de atmosfeer veel kalmer. De sterren zullen dan ook minder fonkelen. Astronomen spreken dan over een goede “seeing”.


Het fonkelen van de sterren is misschien wel spectaculair, voor astronomen is het een bron van frustratie. Bij een vergroting van 100 keer worden ook de trillende beelden 100 maal vergroot. Precies daarom heeft men de ruimtelescoop Hubble gelanceerd. Die bevindt zich buiten de dampkring en wordt dus niet gehinderd door al dat gefonkel. De beelden zijn een stuk helderder en scherper. En ook op de maan fonkelen de sterren niet.


Maar ik geef toe dat voor een doodgewone sterveling al die pinkelende sterlichtjes aan een heldere winterhemel echt wel romantisch zijn…


Nog andere vragen?

Statistieken:
Online: 26
Vandaag: 1.142
Laatste week: 7.477
Pagina's: 40.718.795
sinds 15 aug 2010